Որոշ մարդիկ ռոմանտիկ պատկերացումներ ունեն այսպես կոչված միութենական պետության մասին։ Հասկանալի է, այդ պատկերացումների հիմքում թվացյալ անվտանգության երաշխիքներն են։ Նրանց թվում է, որ ռուսները պիտի մեր շահերը պաշտպանեն, մեր հողերը պահպանեն, մեզ համար կռվեն։ Բայց դա խաբուսիկ երազանք է։ Իրականությունը ուղիղ հակառակն է։ Մենք հո ԽՍՀՄ պատմությունով մի անգամ անցել ենք, իսկ դրանից առաջ էլ ռուսական կայսրության միջով ենք անցել։ ԽՍՀՄ տարիներին էր, որ Նախիջևանը հայաթափվեց, իսկ Արցախը հայաթափման ճանապարհին էր։ 300 հազար զոհ ենք տվել ըստ էության ոչ մեր պատերազմին։ Կայսրությանը զինվորներ են պետք։
Պուտինին էլ են զինվորներ պետք, հենց մտնենք միություն հայերը պատերազմելու են Պուտինի կայսերական նպատակների համար։ Օրինակ Ուկրաինայում, հնարավոր է նաև Վրաստանում, Մոլդովայում, և ընդհանրաօես այնտեղ որտեղ Պուտինը մեզ կուղարկի։ Ռուսները չեն կռվելու մեզ համար։ Ինչ վերաբերվում է բուն Հայաստանի անվտանգությանը, ապա Հայաստանի շահերը որպես մանրադրամ օգտագործվելու են Ադրբեջանին միություն մտցնելու առևտրի մեջ։ Իհարկե, Հայաստանը չի բնաջնջվի, բայց դրա փոխարեն Արցախն ու Սյունիքը կհանձնվեն Ադրբեջանին, որպեսզի այն շահագրգռված լինի կամավոր մտնել միություն։ Եվ իհարկե Ադրբեջանը ուրախությամբ կհամաձայնվի այդպիսի գործարքի։ Իսկ մեր ժամանակի նոր միկոյանները դա արդարացնելու ձևը կգտնեն և դա կողջունեն հանուն միության ու հանուն չբնաջնջվելու։
Եթե որևէ մեկը կասկածում է, որ Պուտինը ընդունակ է սրան, ապա հեռու գնալ պետք չէ։ Ընդամենը տեսեք, թե ինչպես է նա վարվում եղբայրական ուկրաինական ազգի հետ, և պատկերացրեք հայերի նկատմամբ ինչեր կարող է նա անել։
Ինքնիշխանությանը այլընտրանք չկա, որքան էլ որ մենք դժվարին կացության մեջ ենք գտնվում, մենք ինքներս պետք է փնտրենք ու գտնենք լուծումներ։ Ինքնիշխանությունը մեկ ուրիշին հանձնելը կարող է մեր պատմության վերջը լինի։
Սասուն Քոսյան